Die Musik in der St. Nikolauskirche auf der Prager Kleinseite in der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts

Title: Die Musik in der St. Nikolauskirche auf der Prager Kleinseite in der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts
Variant title:
  • Music in St. Nicholas church in the Lesser Town of Prague during the first half of the 18th century
Author: Kapsa, Václav
Source document: Musicologica Brunensia. 2014, vol. 49, iss. 1, pp. [189]-209
Extent
[189]-209
  • ISSN
    1212-0391 (print)
    2336-436X (online)
Type: Article
Language
License: Not specified license
 

Notice: These citations are automatically created and might not follow citation rules properly.

Abstract(s)
The present study intends to suggest various directions which the research might take in relation to the music at the Jesuit church of St. Nicholas in the Lesser Town of Prague in the first half of the 18th century. Based on the music-related sources, several specific issues are elaborated: the oratorios played there during the 1710s, the compositions written for the Confraternity of Death by Jan Josef Ignác Brentner, the music ensemble of the church and the sources of music by Jan Dismas Zelenka originating in the former St. Nicholas music collection. At the same time the article draws a parallel between the monumental and radical Baroque architecture of the new church, which changed the face of the city, and the no less important position, which the music of the Lesser Town Jesuits occupied in the Prague musical landscape of the time.
Note
Die Studie entstand im Rahmen des Postdoktorat-Projekts der GAČR P409/12/P953 The Composer and His Work in the Baroque Prague: Johann Joseph Ignaz Brentner (1689–1742).
References
[1] Amoris in iudicio victoria. Alt-Stadt Prag: gedruckt bey Wolffgang Wickhart, Ertz-Bischoffl. Buchdr., 1717.

[2] Archiv Hlavního města Prahy [Archiv der Hauptstadt Prag], FÚ u sv. Mikuláše na Malé Straně [Bestand der Pfarrgemeinde von St. Nikolas auf der Kleinseite], i. č. 66, Kart. 3; Sign. A 498/19.

[3] Archivum Romanum Societatis Iesu (ARSI): Boh. 124, 125, 126, 127, 128, 129, 131.

[4] BRENTNER, Jan Josef Ignác: Missa Divi Angeli Custodis, Requiem solemne, Missa Dominicalis, A GÖ, Sign. 45–47; Herr, ich hab geliebet Dich, CZ Pnm, Sign. VI C 217; Himmelssonne, uns erquicke, Sag was ist diese Welt?, Jesu, du mein treuer Hirt, O Jesu mein, CZ Pnm, Sign. XV D 359–362, XXVIII F 224–227.

[5] CESARINI, Carlo Francesco: Il Tobia. Roma, 1714; Poenitentia filii prodigi in lucem posita. Alt-Stadt Prag: gedruckt bey Wolffgang Wickhart, Ertz-Bischoffl. Buchdrucker, 1714; Constantis fiduciae messis uberior. Alt-Stadt Prag: Im Königs-Hoff gedruckt bey Wolffgang Wickhart, 1715.

[6] CESARINI, Carolo Francisco. FEDELI, Vesperae. CZ Pnm, Sign. XIII F 52.

[7] JACOB, Wenzel Gunther. Acratismus pro honore Dei. Prag, Paul Lochner, 1725; Mottetum de S. Patre Ignatio. CZ Pnm, Sign. X F 121. Libertas Adolescentiae Castigata Pragae: [s.n.], 1714.

[8] MAJER, Wenzel. Dixit Dominus, O Panis caelice. CZ Pnm, Sign. XII B 136, 137.

[9] MILLER, Joannes. Historia provinciae bohemiae Societatis Jesu ab Anno Domini 1555 … ad annum 1723. Liber IV, V et VI. CZ Pu, Sign. XXIII.C.104/3.

[10] Národní archiv, Jesuitica (JS), Kart. 10, Mappe II/2/11; II/2/14; Sign. inv.15, Kart. 218.

[11] Národní archiv, Náboženská bratrstva (NB), Sign. XVII/57, Kart. 133.

[12] PEZ, Johann Christoph. Vesperae de Beatissima Virgine. CZ Pnm, Sign. XIII F 52.

[13] PLÁNICKÝ, Josef Antonín. Opella ecclesiastica. CZ Pnm, Sign. XVIII F 355.

[14] REICHENAUER, Antonín. Cantata de B. V. M. ad Montem Sanctam. CZ Pnm XIV B 205.

[15] RUMPELNIG, Franz. Requiem. CZ Pnm, Sign. XIV F 39.

[16] STÖLZEL, Gottfried Heinrich. Pastorella. CZ Pnm, Sign. XV A 193.

[17] [ZELENKA, Jan Dismas]. Litaniae Lauretanae. CZ Pnm, Sign. XXIX E 128.

[18] ZELENKA, Jan Dismas: Missa nativitatis ZWV 8, Missa D dur ZWV 23. CZ Pnm 59 R 2032, 59 R 2033.

[19] BAŽANT, Jan – BAŽANTOVÁ, Nina. Svatý Mikuláš na Malé Straně: největší barokní chrám v Praze [St. Nikolaus auf der Kleinseite: Die größte Prager Barockkirche]. Praha: Festina Lente Press, 2011.

[20] BOBKOVÁ-VALENTOVÁ, Kateřina. Každodenní život učitele a žáka jezuitského gymnázia [Der Alltag von Lehrern und Schülern des Jesuiten-Gymnasiums] Praha: Karolinum, 2006.

[21] BUBEN, Milan M. Encyklopedie řádů, kongregací a řeholních společností katolické církve v českých zemích. III. díl, 4. svazek: Řeholní klerikové (jezuité) [Enzyklopädie der Orden, Kongregationen und Ordensgesellschaften der katholischen Kirche in den böhmischen Ländern. II. Teil, 4. Band: Ordenskleriker (Jesuiten)]. Praha: Libri, 2012.

[22] BUCHNER, Alexander. Hudební sbírka Emiliána Troldy [Die Musiksammlung von Emilián Trolda]. Praha: Národní muzeum, 1954.

[23] BUŽGA, Jaroslav. Einige Quellen zur Geschichte der Osteroratorien in Prag und Brno (Brünn) und der Ostermelodramen aus Olomouc (Olmütz) im 18. Jahrhundert. In De musica disputationes Pragenses. Prag: Academia Verl. der Tschechoslowakischen Akademie der Wissenschaften, 1972, S. 151–171.

[24] BRENTNER, Jan Josef Ignác [CD Audio] [Auswahl von Motetti pro defunctis, Ofertoria solenniora op. 2 und Harmonica duodecatomeria ecclesiastica op. 1], Ensemble Inégal, Adam Viktora, Praha 2003, Nibiru 0144-2211.

[25] Československý slovník osob a institucí. Bd. 1. Praha 1963.

[26] DLABACŽ, Gottfried Johann. Allgemeines historisches Künstler-Lexikon für Böhmen und zum Theil auch für Mähren und Schlesien. Prag: Gottlieb Haase, 1815.

[27] FREEMANOVÁ, Michaela. ratorium (and opera) of the German composers as performed in the Czech Lands in the 18th and 19th centuries. In Deutschsprachiges Theater in Prag, Praha 2001, S. 195–204.

[28] HELFERT, Vladimír. Jiří Benda: příspěvek k problému české hudební emigrace = Georg Benda: Zum Problem der böhmischen Musikemigration. Bd. I. Brno: Filosofická fakulta s podporou Ministerstva školství a národní osvěty, 1929.

[29] HOLUBOVÁ, Markéta. Biografický slovník hudebních prefektů jezuitského řádu působících v Čechách, na Moravě a ve Slezsku v letech 1556–1773 / Biographical dictionary of musical prefects of the Jesuit order active in Bohemia, Moravia and Silesia in the years 1556–1773. Praha : Etnologický ústav Akademie věd České republiky, 2009.

[30] JEŻ, Tomasz. Kultura muzyczna jezuitów na Śląsku i ziemi kłodzkiej (1581–1776) [Die Musikkultur der Jesuiten in Schlesien und im Glatzer Land]. Warszawa: Sub Lupa, 2013.

[31] KAMPER, Otakar. Hudební Praha v XVIII. věku [Das musikalische Prag im 18. Jahrhundert]. Praha: Melantrich, 1936.

[32] KAPSA, Václav – PERUTKOVÁ, Jana – SPÁČILOVÁ, Jana. Some remarks on the relationship of Bohemian aristocracy to Italian music at the time of Pergolesi. In Studi pergolesiani – Pergolesi studies 8. Bern, Peter Lang, 2012.

[33] KAPSA, Václav. Hudebníci hraběte Morzina [Die Musiker des Grafen Morzin]. Praha: Etnologický ústav Akademie věd České republiky, 2010.

[34] LAUŠMAN, Josef. Pražské oratorium století XVIII. [Das Prager Oratorium im 18. Jahrhundert]. Diss. Karlsuniversität Prag, 1938.

[35] MATTHESON, Johann. Grundlage einer Ehren-Pforte. Hamburg, 1740, Reprint Berlin: Liepmannssohn, 1910.

[36] MIKULEC, Jiří. Náboženská bratrstva – institucionalizovaná zbožnost i smrt [Religiöse Bruderschaften – institutionalisierte Frömmigkeit und Tod]. In HOLÝ, Martin, ed. – MIKULEC, Jiří, ed. Církev a smrt: institucionalizace smrti v raném novověku = Church and death: the institutionalization of death in the early modern times. Praha: Historický ústav, 2007, S. 163–186.

[37] MUCHKA, Ivan. St.-Nikolauskirche auf der Prager Kleinseite. Regensburg: Schnell & Steiner, 1995.

[38] NĚMEC, Vladimír. Pražské varhany. Praha: František Novák, 1944.

[39] NETTL, Paul. Akten zur Geschichte und Organisation der Prager Kirchenmusik im 18. Jahrhundert. Mitteilungen des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen 67, 1029, Hf. 3–4, S. 114–125.

[40] NIUBO, Marc. Auf den Spuren der Musikaliensammlung der Teynkirche. Ein Beitrag zur Musikgeschichte der Kirche St. Maria vor dem Teyn im 17. und 18. Jahrhundert. In ČERNÝ, Jaromír – KOCH, Klaus-Peter, eds. Mitteleuropäische Aspekte des Orgelbaus und der geistlichen Musik in Prag und den böhmischen Ländern: Konferenzbericht Prag, 17.–22. September 2000. Sinzig: Studio, 2002, S. 289–297.

[41] NIUBÓ, Marc. Leopold I. a hudba císařského dvora v Praze v letech 1679–1680 [Leopold I. und die Musik des Kaiserhofes in Prag in den Jahren 1679–1680]. In Barokní Praha – Barokní Čechie 1620–1740 [Barockes Prag – Barockes Böhmen 1620–1740], Praha 2004, S. 95–131.

[42] NIUBÓ, Marc. Vincenzo Albrici u pražských jezuitů na konci 17. století [Vincenzo Albrici bei den Prager Jesuiten am Ende des 17. Jahrhunderts], In ČEMUS, Petronilla, ed. Bohemia Jesuitica 1556–2006. V Praze: Karolinum, 2010. Bd. 1081–1094.

[43] OULÍKOVÁ, Petra. Künstlerische Ausstattung von Altären und Kapellen der von Jesuiten betreuten Bruderschaften in Prag. In Bohemia Jesuitica 1556–2006, Praha: Karolinum, 2010, Bd. 2, S. 1217–1238.

[44] PODLAHA, Antonín. Dějiny kolejí jesuitských v Čechách a na Moravě od r. 1654 až do jejich zrušení. Část první, Od roku 1654 do 1723. [Die Geschichte der Jesuitenkollegs in Böhmen und Mähren von 1654 bis zu ihrer Auflösung. Erster Teil, Von 1654 bis 1723]. Praha 1914.

[45] PODLAHA, Antonín. Catalogus collectionis operum artis musicae quae bibliotheca capituli metropolitani pragensis asservantur (Editiones Archivii et Bibliothecae S.F. Metropolitani capituli pragensia XIX). Pragae: Sumptibus S.F. Metropolitani capituli prag., 1926.

[46] POŠTOLKA, Milan. Libreta strahovské hudební sbírky / Die Libretti der Strahover Musiksammlung. Miscellanea musicologica 25–26, 1973, S. 79–149.

[47] Prager deutsche Meister: der ersten Hälfte des 18. Jahrhunderts: Chorwerke. Theodor VEIDL, ed. Reichenberg: Ullman, 1943. Das Erbe deutscher Musik II/4.

[48] PULKERT, Oldřich. Domus Lauretana Pragensis: Catalogus collectionis operum artis musicae. Pars 1, Catalogus. Praha: Supraphon, 1973.

[49] RIEDEL, Friedrich W. Der Göttweiger thematische Katalog von 1830. München: Katzbichler, 1979.

[50] Rorate coeli. Advent and Christmas in Baroque Prague [CD Audio]. Collegium Marianum, Jana Semerádová. Praha: Supraphon, 2009, SU 4002-2.

[51] SEHNAL, Jiří. Pobělohorská doba (1620–1740) [Die Zeit nach dem Weißen Berg]. In ČERNÝ, Jaromír aj. Hudba v českých dějinách: od středověku do nové doby. 2. Ed. Praha: Supraphon, 1989, S. 147–215.

[52] SLAVICKÝ, Tomáš. Hudební život klášterů Nového Města pražského v letech 1680–1780 [Das Musikleben der Klöster der Prager Neustadt 1680–1780]. In Locus pietatis et vitae. Praha: UK – Scriptorium, 2008, S. 481–506.

[53] ŠTEFAN, Jiří. Ecclesia metropolitana Pragensis catalogus collectionis operum artis musicae. 2 Bd. Praha: Supraphon, 1983–1985.

[54] ŠTEFANCOVÁ, Dagmar, KABELKOVÁ, Markéta, PAULOVÁ, Eva. Hudební sbírka Ondřeje Horníka. I. díl, Sbírka hudebnin, knihovna a výtvarné dokumenty [Ondřej Horníks Musiksammlung. I. Teil, Musikaliensammlung, Bibliothek und Kunstdokumente]. Praha: Národní muzeum, 2012. Editio Monographica Musei Nationalis Pragae; 14/1.

[55] STOCKIGT, Janice B. The Vespers psalms of Jan Dismas Zelenka (1679–1745) in the liturgy and life of the Dresden Catholic court church. Melbourne: University of Melbourne, 1994.

[56] TANK, Ulrich. Studien zur Esterházyschen Hofmusik von etwa 1620 bis 1790. Regensburg: G. Bosse, 1981.

[57] TROLDA, Emilián. Z české barokní hudby [Aus der böhmischen Barockmusik]. Cyril 63, 1937, č. 9–10, s. 105–107.

[58] VEVERKA, Karel. Hudební mecenát hraběte Jana Huberta Hartiga u pražských Křižovníků s červenou hvězdou ve světle řádového listinného archivu [Das Musikmäzenatentum des Grafen Jan Hubert Hartigs bei der Prager Kreuzherren mit rotem Stern im Licht des Ordensarchivs]. Hudební věda 50, 2014, im Druck.

[59] VLČEK, Pavel u.a., Umělecké památky Prahy. Malá Strana [Prager Kunstdenkmäler, Kleinseite]. Praha 1999.

[60] VOLEK, Tomislav. Die Bedeutung Prags für Zelenkas Leben und Schaffen, In Zelenka-Studien I (Musik des Ostens 14). Kassel: Bärenreiter, 1993. S. 17–40.

[61] VOLEK, Tomislav. Emilián Trolda a edice pražských mistrů v Das Erbe Deutscher Musik II/4 [Emilián Trolda und die Edition Prager Meister in EdM]. Hudební věda 37, 2000, č. 3–4, S. 239–241.

[62] Zaniklé chrámy: živá hudba = Extinct churches: living music. Praha: Národní muzeum, 2007.

[63] ZELENKA, Jan Dismas. Missa Omnium Sanctorum a-moll ZWV 21, Litaniae Lauretanae „Salus infirmorum“ F-Dur ZWV 152. HORN, Wolfgang, KOHLHASE, Thomas, eds. Wiesbaden: Breitkopf & Härtel, 1989. Das Erbe deutscher Musik 101.

[64] Zelenka-Studien I (Musik des Ostens 14). Kassel: Bärenreiter, 1993.

[65] Zelenka-Studien 2: Referate und Materialien der 2. Internationalen Fachkonferenz Jan Dismas Zelenka (Dresden und Prag 1995). St. Augustin: Academia Verlag, 1997.

[66] ZOBELEY, Fritz. Die Musikalien der Grafen von Schönborn-Wiesentheid: Thematisch-bibliographischer Katalog, I. Teil: Das Repertoire des Grafen Rugolf Franz Erwein von Schönborn (1677–1754). Bd. 2: Handschriften. DANGEL-HOFMANN, Frohmut (ed.), Tutzing 1982.